පසුගිය දිනක ඇමරිකාවේ ෆ්ලොරිඩා නගරයේ සිට අසන්නට ලැබුණ එක්තරා බිහිසුණු සිදුවීමක් විය. එය 17 හැවිරිදී පිරිමි දරුවෙකු විසින් තම දෙමව්පියන්ව සාහසික ලෙස මරා දැමීමය.තම යහළුවන් සමග ප්‍රීති සාදයක් පැවත්වීම මුල් කර ගෙන තම දෙමව්පියන් මරා දැමීමට හේතු වී ඇති බව මේ වන විට සොයා ගෙන ඇත. මෙම සිදුවීම අළුත් දෙයක් ද? නැත. එය අතීතයෙත් සිදුවිය. අනාගතයටත් සිදු වන දෙයකි. වර්ථමානයේ තව තවත් සිදු වන්නකි. ඉමක් කොනක් නොපෙනෙන සංසාර ගමන කොපමණ බිහිසුණු ද? නිතර නිතර සතර අපායේ වැටෙමින්,දුක් විඳිමින්, තවත් තැනක සැප විඳිමින් මේ සත්වයින් පැමිණි ගමන මැනවින් ම දන්නේ එක් ප්‍රඥාවන්ත කෙනෙක් පමණි. ඒ භාග්‍යවත් වූ, අරහත් වූ සම්මා සම්බුදු රජාණන් වහන්සේ ය.මුළ මැද අග කළ්‍යාණ වූ, සන්දිඨ්ටික වූ, අකාලික වූ ඒ උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය ඇසෙන පරිසරය තුලත් මෙවැනි අකුසල් සිදු වන්නේ නම්, නොඇසෙන කාලයක කුමක් සිදු වේවිද?
ඒ නිසා කාලයේ වැලිතලාවට යට වී තිබූ එම උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය නැවත ත් මතු වී ඇති මෙවැනි කාලයක, එය උඩට මතු කර ලක්ෂ ගණනක් පින්වත් සැදැහැවතුන් වෙත ලබා දුන් ඒ මහමෙව්නාවේ පින්වත් ස්වාමීන් වහන්සේලා වෙත මාගේ නමස්කාරය වේවා! ඒ වගේම මෙම සත්‍ය වූ ධර්මයෙහි යථාර්තය තෙරුම් ගනිමින් මෙම උතුම් ක්‍රියදාමයට උපකාර කරන සියළුම භික්ෂූන් වහන්සේලාට ද මාගේ නමස්කාරය වේවා!
මේ උතුම් ශ්‍රී සද්ධර්මය අපට නොලැබුණා නම් මව මැරීම, පියා මැරීම,රහතුන් මැරීම,බුදුන්ගේ ලේ සෙලවීම සහ සංඝ බේදය ඇති කිරීම යන ආනන්තකර්ම අකුසලයකට යොමු නොවෙතැයි කා හට නම් සහතිකයක් දිය හැකි ද? කල්පයක් නිරයේ දුක් විඳින්න ටත්, පෘතග්ජන ස්වභාවයක ඇති සකස්වීම නම් අති භයානකය. මහණෙනි, මාගේ මේ ධර්මය අවබෝධ කරන්නේ මේ නිය සිලට ගත් පස් ටිකක් හා සමාන වූ පිරිසක් බව එදවස භාග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළ සේක.
එක්තරා සිදුවීමක් මුල් කර ගෙන, මෑතකදී මා හට මේ ආකාරයට එක්තරා ස්වාමීන් වහන්සේ නමකගෙන් අසන්නට ලැබුණි. "මහත්තයෝ මම පෘතග්ජන කෙනෙක්. මට තරහ යනවා. පස්සේ තමයි මතක් වෙන්නේ මම කරපු වැඩ. ඒ වෙලාවට මම ඒ තරහා නැති කර ගන්නවා." උන්වහන්සේ මේ ආකාරයට පෘතග්ජනභාවය ගැන පවසන ලද්දේ දැන හෝ නොදැනද කියා මා නොදනිමි.කෙසේ වෙතත් උන් වහන්සේ ගැන මා හට විශාල අනුකම්පාවක් ඇති උනා.ඒ වගේම උන්වහන්සේගෙන් ධර්මය විමසන, උන්වහන්සේ කරා යන ශ්‍රාවක,ශ්‍රාවිකාවන් ගැනත් මහත් වූ අනුකම්පාවක්,සංවේගයක් ඇති උනා.
අපගේ භාග්‍යවතුන් වහන්සේ මේ ආකාරයට සත්වයින්ගේ පෘතග්ජන ජීවිතය ගැන වදාළේය.
"පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘතග්ජනයා සැප විඳීමත් විඳිනවා.දුක් විඳීමත් විඳිනවා.දුක් සැප රහිත විඳීමත් විඳිනවා.පින්වත් මහණෙනි, ශ්‍රැතවත් ආර්ය ශ්‍රාවකයා සැප විඳීමත් විඳිනවා.දුක් විඳීමත් විඳිනවා.දුක් සැප රහිත විඳීමත් විඳිනවා.පින්වත් මහණෙනි මේ කාරණයේ දී අශ්‍රැතවත් පෘතග්ජනයාගේ ත්, ශ්‍රැතවත් ආර්ය ශ්‍රාවකයාගේ ත්, විශේෂත්වය මොකක්ද? අදහස මොකක්ද? වෙනස්කම මොකක්ද? ""පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘතග්ජනයා දුක් වේදනාවෙන් පහස ලැබූ විට සෝක කරනවා.ක්ලාන්ත වෙනවා.වැළපෙනවා.පපුවේ අත් ගසා ගන්නවා.සිහි කල්පනා නැති කර ගන්නවා.ඔහු කායිකව ත් මානසිකව ත් වේදනා දෙකක් විඳිනවා.පින්වත් මහණෙනි,ඒක මේ වගේ දෙයක්. පුරුෂයෙකුට හුලකින් විදිනවා. ඒ සමීපයටම දෙවෙනි හුලකිනු ත් විදිනවා.ඒ පුරුෂයා හුල් දෙකකින් ම යි වේදනා විදින්නේ."
"පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘතග්ජනයා ත් ඔය වගේමයි. දුක් වේදනාවෙන් පහස ලැබූ විට සෝක කරනවා.ක්ලාන්ත වෙනවා.වැළපෙනවා.පපුවේ අත් ගසා ගන්නවා.සිහි කල්පනා නැති කර ගන්නවා.ඔහු කායිකව ත් මානසිකව ත් වේදනා දෙකක් විඳිනවා.
ඔහු දුක් වේදනාවෙන් පහස ලැබූ විට ක්‍රෝධ සහිත වෙනවා.ඒ දුක් වේදනාවෙන් ඇති වූ ක්‍රෝධ ඇති ඔහු තුළ දුක් වේදනාවෙන් හට ගන්නා යම් පටිඝානුසයක් ඇති නම්,එය සිත ඇතුළේ ඇති වෙනවා.ඔහු ඒ දුක් වේදනාවෙන් පහස ලබලා කාම සැපය යි සතුටින් පිළිගන්නේ.එයට හේතුව කුමක්ද? පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘතග්ජනයා කම් සැප විඳීමෙන් බැහැරව දුක් වේදනාවෙන් නිදහස් වීමක් ගැන දන්නේ නැහැ. කාම සැපය සතුටින් පිළිගනිද්දී සැප වේදනාවෙහි යම් රාගානුසයක් ඇත්නම්, එය ඔහුගේ සිත ඇතුළේ ඇති වෙනවා.ඔහු ඒ වේදනාවන් ගේ හට ගැනීමවත්, නැති වීමවත්,ආශ්වාදයවත්,ආදීනවයවත්,නිස්සරණයවත් ඒ ආකාරයෙන්ම අවබෝධ කරන්නේ නැහැ.
ඒ වේදනාවන් ගේ හට ගැනීමවත්,නැති වීමවත්, ආශ්වාදයවත්,ආදීනවයවත්,නිස්සරණයවත් ඒ ආකාරයෙන්ම අවබෝධ නොකරන නිසා ඔහු තුල දුක් සැප රහිත විඳීමෙන් යම් අවිද්‍යා අනුසයක් ඇති වෙනවා නම්, එයත් ඇති වෙනවා. එතකොට ඔහු සැප වේදනාවක් විඳිනවා නම් එය හා එකතුවෙලා මයි විඳින්නේ.දුක් වේදනාවක් විඳිනවා නම් එය හා එකතු වෙලාමයි විඳින්නේ. සැප දුක් රහිත වේදනාවක් විඳිනවා නම් එය හා එකතු වෙලාමයි විඳින්නේ.
පින්වත් මහණෙනි, මේ අශ්‍රැතවත් පෘතග්ජනයාට කියන්නේ ඉපදීමත් සමග, ජරා මරණත් සමග,සෝක වැළපීම්,දුක් දොම්නස්,සුසුම් හෙළීම් සමග එක්වෙලා ඉන්නවා කියල යි. දුකත් සමග එක්වෙලා ඉන්නවා කියල යි. (සම්පූර්ණ සූත්‍ර දේශනාව කියවන්න. සංයුත්ත නිකාය සළායතන වර්ගය- සල්ල සූත්තං)
ගිහි කෙනෙක් හෝ පැවිදි වූ කෙනෙක් හෝ පෘතග්ජන ස්වභාවයෙන් මිදිය නොහැකිව, ලාභ සත්කාර මත යැපෙමින් බුද්ධ ශාසනයේ විනාශයට කටයුතු කරනවා නම් ඔහුට ඉපදීමට සිදු වන්නේ ඉතාමත් දුක් වූ පරිසරයකය. බවයේ වැඩි හරියක්ම රාගයත්, ද්වේශයත් ,මෝහය ත් , බියත් මුසුවුන සතර අපායට වැටි වැටී යාම හැර වෙන කවර නම් ගැලවීමක් ඔවුන්ට තිබේ ද? මහණෙනි, මේ සංසාරය පුරා බෙලි කැපුම් වලට ලක්වී ගලා ගිය රුධිරය මේ සතර මහා සාගරයට වඩා වැඩි යැයි භග්‍යවතුන් වහන්සේ වදාළේ, මැනවින් භවයෙන් භවයට සත්වයින් සැරිසරන අයුරු බුදු නුවණින් ම දැක අවබෝධ කර ගත් හෙයිණි.
| "ජීවිතය මරණය කරා යනවා.ජීවත් වෙන්න තිබෙන්නේ සුළු කාලයයි.ජරාව විසින් මරණය කරා ගෙන යන සත්වයන්ට ආරක්ෂා වෙන්න තැනක් නැහැ. මරණය අභියස තියෙන මේ බිය දකින කෙනා ඒ අමා නිවන් සුව ලබනු කමැත්තෙන්, ලෝකාමිසය අත්හරිනවා." "භාග්‍යවතුන් වහන්සේ, සැවැත් නුවර ජේතවනාරාමයේ දී" (උපනීයත සූත්‍රය ) |
බුදු හිමියන් කළ යුතු යැයි, යා යුතු යැයි පෙන්වා දුන් මාර්ගය බැහැර කොට,ශ්‍රී සද්ධර්මය විවෘතව පවතින මේ ඉතාම කෙටි කාලය තුල කසාවත පොරවා, මහන දම් පුරන සමහර භික්ෂූන් වහන්සේලා දේශපාලනය,මන්තර ගුරුකම්,පිකටින්,කරමින් ද, ගිහියන් විසින් කරන යම් ලාමක වූත්,කිලිටි වූත් ක්‍රියාවන් වල යෙදෙමින් ද,සිල්වත් භික්ෂූන් වහන්සේලාට ගරහමින් ද කාලය ගෙවා දැමීම,ඔවුන්ට ද තවත් බොහෝ පිරිසකගේ ද හිත සුව පිණිස නොපවතිනු ඇත. මෙය ශාස්තෘන් වහන්සේ කියා දුන් පරිදි අනුගමනය නොකර, ලාභ-සත්කාර,කීර්ති ප්‍රශංසා වලට ගිජු වී තමන්ගේ මතයට වැඩ කරන්නට යෑමෙන් සිදුවන අකරතැබ්බයකි. පින්වත් මහණෙනි, අශ්‍රැතවත් පෘතග්ජනයා ගැන දැනගෙන ඉන්න ඕන. මොහු ආර්යන් වහන්සේලා හඳුනන්නේ නැහැ. ආර්ය ධර්මය තේරුම් ගන්න දක්ෂත් නැහැ.ආර්ය ධර්මයෙහි හික්මෙන්නෙත් නැහැ. සත්පුරුෂයන් වහන්සේලා හඳුනන්නෙත් නැහැ.සත්පුරුෂ ධර්මය තේරුම් ගන්න දක්ෂත් නැහැ.සත්පුරුෂ ධර්මයක හික්මෙන්නෙත් නැහැ. (මූලපරියාය සූත්‍රය - මජ්ඣ්ම නිකාය)
සියළු දෙනාට ම වහ වහා ඒ උතුම් චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මය අවබෝධ වේවා!
තෙරුවන් සරණයි!
සුමේධ
ඇත්තටම සංසාරේ මේ දුක වටහා ගන්න බුදු කෙනෙක් පහළ වෙන්නම ඕන. මේ උතුම් දේශනා අපට ලබා දෙන ඒ පින්වත් ස්වාමින් වහන්සේලාට ගොඩාක් පින්.
RispondiElimina